• Вештачката интелигенција против насилството: унапредување на родовата  еднаквост со користење на интелигентни системи 

    Вештачката интелигенција против насилството: унапредување на родовата  еднаквост со користење на интелигентни системи 

    Стефани Ефтимовска  I. Вовед  Во дигиталната ера, каде што технологијата игра сѐ поцентрална улога во  секојдневниот живот, најзиното влијание врз општествените проблеми станува сѐ  поочигледно. Еден од најзагрижувачките општествени предизвици претставува  родовото базирано насилство, особено насилството врз жените. И покрај долгата  децениска борба за родова еднаквост и имплементација на законски…

  • Заслуги наспроти овластувања: Влијанието на иницијативите за  различности врз вработувањето во IT индустријата и иновациите 

    Заслуги наспроти овластувања: Влијанието на иницијативите за  различности врз вработувањето во IT индустријата и иновациите 

    Дејан Илоски Дејан Илоски Информациско-технолошката (IT) индустрија, како еден од најбрзо растечките  сектори во глобалната економија, долго време како една од карактеристиките ја истакнува родовата нерамнотежа, при што мажите доминираат во техничките улоги,  додека жените остануваат значително помалку застапени. Оваа диспропорција  можеби не е само одраз на историските општествени норми,…

  • Родовата еднаквост како клуч за иновации

    Родовата еднаквост како клуч за иновации

    Валентин Мечески Вовед Во ерата на забрзан технолошки развој, глобализација и дигитална трансформација, иновациите претставуваат основен двигател на напредокот во секоја индустрија. Сепак, вистинските иновации не можат да се постигнат без разновидност – особено без родова еднаквост. Погрешно е да се смета дека иновацијата е само технички процес; таа е…

  • Како вештачката интелигенција може да ги открие и намали  разликите во платите и вработувањето 

    Како вештачката интелигенција може да ги открие и намали  разликите во платите и вработувањето 

      Ана Манасиева  1. Вовед   Во последните неколку децении, светот станува сѐ повеќе зависен од  технологијата и иновациите. Професиите поврзани со наука, технологија,  инженерство и математика – познати како STEM професии се во центарот на  технолошкиот и економскиот развој. Меѓутоа и покрај нивната важност и  растечкиот број на работни позиции,…

  • Сајбер-безбедноста и родот: Дали жените се  побезбедни или поранливи на интернет? 

    Сајбер-безбедноста и родот: Дали жените се  побезбедни или поранливи на интернет? 

    Антонио Пуцески Вовед  Во дигиталната ера, интернетот претставува основен простор за комуникација,  информирање, работа и социјална интеракција. Но, паралелно со неговиот развој, се  јавуваат и нови форми на закани, особено во контекст на сајбер-безбедноста. Сè поголем  предизвик за современото општество претставува фактот дека различните групи во  општеството, особено жените, се…

  • Вештачката интелигенција во препознавање и спречување на родово базирано  насилство 

    Вештачката интелигенција во препознавање и спречување на родово базирано  насилство 

    Магдалена Тодоровска   Вовед  Родовото базирано насилство претставува еден од најраспространетите и најтешките  облици на прекршување на човековите права во светот. Тоа ги засега сите  општествени слоеви, без разлика на возраст, образование или култура, а најчесто  жртви се жени и девојчиња. Со напредокот на технологијата, особено со развојот на  вештачката интелигенција,…

  • Еволуцијата на феминизмот во литературата 

    Еволуцијата на феминизмот во литературата 

    Марија Блажеска 1. Вовед  Години наназад, човечката популација ги одвојуваше поимите за двата пола, и тоа  беше правено многу темелно. Возвишувањето на едниот пол стана нова норма, а  критикувањето на неповолностите кај другиот стана изговор за присутната нееднаквост.  Најчесто, мажите се претставувани како супериорни суштества, а жените како  инфериорни во…

  • Родовите улоги во ерата на вештачката интелигенција: репликација или трансформација?

    Родовите улоги во ерата на вештачката интелигенција: репликација или трансформација?

    Зорана Стерјоска Вовед Дигитални асистенти и системи за препорака, до автоматизирани процеси за вработување и креирање содржини, неспорно е дека вештачката интелигенција достигна да има голема улога и влијание во секојдневието на една индивидуа. Со таков тек на движење на напредокот и настаните, неизбежно е да се постави прашањето  дали…

  • Родовите стереотипи во СТЕМ образованието

    Родовите стереотипи во СТЕМ образованието

    Ивона Ефремова 1. Вовед Во денешниот брзорастечки свет, каде што науката, технологијата, инженерството и математиката (СТЕМ) играат клучна улога во обликувањето на иднината, потребата од инклузивност и еднаквост во образованието е поголема од кога било. СТЕМ дисциплините претставуваат основа за иновации, технолошки развој и решавање на комплексни општествени проблеми. Сепак,…

  • Вештачка интелигенција како алатка за промоција на родова еднаквост

    Вештачка интелигенција како алатка за промоција на родова еднаквост

    Горјан Серафимовски Вовед Вештачката интелигенција (ВИ) се наметнува како една од највлијателните технологии на 21 век, со потенцијал да трансформира економски, социјални и културни аспекти на општеството. Во контекст на родовата еднаквост, ВИ нуди уникатни можности за промоција на инклузивност, намалување на нееднаквостите и зајакнување на маргинализираните групи, особено жените…

  • Жените и вештачката емоционална интелигенција: Кој ги тренира емпатичните ботови?

    Жените и вештачката емоционална интелигенција: Кој ги тренира емпатичните ботови?

    Софија Речкоска  Во последните години, вештачката интелигенција (ВИ) стана не само технолошка иновација, туку и клучен дел од нашето секојдневие. Преку дигитални асистенти како Siri, Alexa и ChatGPT, ВИ активно комуницира со нас и нуди помош во разни аспекти на животот – од едноставни задачи како поставување аларм, до комплексни…

  • Родовите стереотипи и изборот на stem кариери кај жените

    Родовите стереотипи и изборот на stem кариери кај жените

    Теодора Тренговска                                                                                      Вовед Во современото општество, развојот на науката, технологијата, инженерството и математиката, познати под кратенката STEM, претставува клучен двигател на иновациите, економскиот раст и технолошкиот напредок. Сепак, и покрај големиот напредок во областа на родовата еднаквост, жените сè уште се недоволно застапени во STEM професиите. Ова не е…

  • Родова еднаквост  – правци движења концепти

    Родова еднаквост  – правци движења концепти

    Александар Сандев  1. Вовед  Оваа семинарска е изработена врз основа на податоци кои што се  пронајдени во наведените материјали од делот за користена литература кој што се  наоѓа на крајот на документот. Освен тоа, во делови од семинарската работа се  наведени мои примери како и мои лични мислења или ставови. …

  • Родовата еднаквост и вештачката интелигенција во образованието

    Родовата еднаквост и вештачката интелигенција во образованието

                   Деспина Козаровска  1. ВОВЕД      Во современиот свет, вештачката интелигенција зазема сè поголема улога во различни области на човековото живеење, вклучително и во сферата на образованието. Брзиот развој на дигиталните технологии овозможува воведување на напредни системи кои ветуваат револуционерни промени во начинот на кој се спроведува наставата, се евалуираат резултатите и…

  • Алгоритамска убавина: Како ВИ ги дефинира стандардите за  убавина?

    Алгоритамска убавина: Како ВИ ги дефинира стандардите за  убавина?

    Тамара Србиноска Современото дигитално  општество, поимот за убавина се повеќе се моделира не само од медиумите, туку и од  технологиите кои ние секојдневно ги користиме. Апликации како Instagram, TikTok,  Snapchat, Face App ја обликуваат перцепцијата на тоа што значи да се биде „атрактивен„ и  кои стандарди треба да бидат исполнети…

  • Алгоритамски селекциски алатки и родовата пристрасност: Колку се навистина  објективни AI HR системите?

    Алгоритамски селекциски алатки и родовата пристрасност: Колку се навистина  објективни AI HR системите?

    Ѓурѓина Митревска  Во дигиталната ера, сѐ повеќе компании се свртуваат кон вештачката интелигенција за  автоматизирање на процесите при вработување. Алатките познати како AI HR Tools веќе  не се најава на иднината, туку реалност што го менува начинот на кој се селектираат  кандидати – од автоматско скенирање на биографии, до видео-интервјуа…

  • (Не)Употребата на феминативи во јазикот:    Анализа на јазичната пристрасност и родовата асиметрија во ИКТ и ВИ

    (Не)Употребата на феминативи во јазикот:    Анализа на јазичната пристрасност и родовата асиметрија во ИКТ и ВИ

    Марија Гушкова                                    1. Вовед                Во овој труд ќе биде застапена тезата дека во многу јазици, вклучително и македонскиот јазик, одредени професионални титули и општествени улоги имаат само машки род, односно немаат женски граматички род, или пак, доколку за одредени професии такви деривати постојат, нивната употреба е ретка, звучи неприродно, неформално,…

  • Влијанието на родовата пристрасност во алгоритмите на вештачката интелигенција врз жените во ИКТ секторот во Македонија

    Влијанието на родовата пристрасност во алгоритмите на вештачката интелигенција врз жените во ИКТ секторот во Македонија

    Нина Пејдановска  Вовед Вештачката интелигенција (AI) станува сѐ позначајна, особено во информатичко-комуникациските технологии (ИКТ). Таа е присутна во апликациите кои ги користиме секојдневно, автоматизацијата на работните процеси, анализата на податоци, па дури и во донесувањето на некои одлуки во различни области. Сепак, како и секоја технологија, AI не е неутрална…

  • Вештачка интелегенција во земјоделство

    Вештачка интелегенција во земјоделство

    Сумеја Мемеди Сумеја Мемеди Вовед Вештачка интелегенција имаа повеќе области на употребување.Повеќето индустрии лесно можат да имаат корист од сите придобивки што ги носи оваа технологија денес.Технологиите за вештачка интелегенција,во комбинација со развојот на анализата на големи податоци,машинското учење и работиката,им нудат на земјоделците попаметни и поефикасни методи на производство.Интегрерирањето…

  • Родова Еднаквост во ИКТ 

    Родова Еднаквост во ИКТ 

    Автор: Сара Стојанова Апстракт  Родовата еднаквост е значајно прашање кое се одразува врз иновациите, креативноста и  економскиот развој во сите сектори, особено во информациските и комуникациските технологии (ИКТ). И покрај напредокот во глобалните иницијативи, жените сè уште се  недоволно застапени, со бројни предизвици како културни стереотипи, дискриминација и  ограничени можности…

Дизајнирано од Институтот за родови студии, Филозофски Факултет Скопје УКИМ

Translate »