Користење на вештачката интелигенција (AI) за унапредување на родовата еднаквост во академските истражувања

Бојан Милевски

1. Вовед

Брзиот напредок во полето на вештачката интелигенција носи револуционерни промени во многу индустрии. Потенцијалот на вештачката интелигенција да трансформира не само технолошки процеси, туку и општествените структури е масивен. Како што навлегувам подлабоко во улогата на вештачката интелигенција во создавањето општествено добро, една од областите каде влијанието на вештачката интелигенција е особено длабоко е решавањето на родовата нееднаквост во индустриите за информатичка технологија и информатичка и комуникациска технологија. Во овие сектори, доминантно се застапени мажите, до точка каде жените и маргинализираните групи се недоволно застапени и понекогаш занемарени. Како технологијата продолжува да ја обликува иднината, од големо значење е да се испита како може да се искористи вештачката интелигенција за да се промовира родовата еднаквост, инклузивноста и правичниот пристап до можностите во ИТ и ИКТ.

Ќе ги истражам начините на кои вештачката интелигенција може да се справи со родовите разлики во ИТ и ИКТ преку намалување на предрасудите во процесите на вработување, поттикнување инклузивни средини на работното место, подобрување на пристапот до образование и создавање платформи кои им помагаат на жените да напредуваат во нивните кариери. Ќе презентирам примери од реалниот свет, студии на случај и податоци за да истакнам како се користи вештачката интелигенција за поддршка на родовата еднаквост, како и да разговарам за предизвиците и потенцијалните „стапици“ што доаѓаат со неговата употреба. Имам за цел да покажам дека вештачката интелигенција има потенцијал да дејствува како моќна алатка во преобликувањето на иднината на ИТ и ИКТ, создавајќи поинклузивна, разновидна и правична средина за сите.

2. Главен дел
   1. Родовата нерамнотежа во ИТ и ИКТ

Пред да навлеземе во потенцијалните решенија што ги нуди вештачката интелигенција, од клучно значење е да се разбере степенот на родовата нерамнотежа што постои во ИТ и ИКТ. Овие сектори, клучни за модерната глобална економија, долго време се карактеризираат со значителни родови разлики. Додека ја истражував темата, наидов на многу податоци и истражувања кои ја покажуваат недоволната застапеност на жените во овие индустрии.

Статистика и историски контекст

„Извештајот за глобален родовиот јаз 2020“ на Светскиот економски форум покажува дека жените сочинуваат само 28% од работната сила во технологијата, со многу помал процент на лидерски позиции. Овие бројки ја откриваат не само недоволната застапеност на жените во техничките улоги, туку и бариерите со кои се соочуваат при напредувањето на високи позиции. Она што најмногу ме погоди е како овие разлики опстојуваат и покрај децениските напори да се затвори родовиот јаз. Според извештајот на Мекинси „Жени на работното место 2020“, жените имаат 24% помали шанси да бидат унапредени на менаџерски или извршни позиции во споредба со нивните машки колеги. Овој диспаритет е уште поизразен во техничките области, каде што застапеноста на жените на високи нивоа е многу помала.

Бариери за влез и напредок во кариерата

Додека ги анализирав причините за овој родовиот јаз, стана јасно дека постојат повеќекратни пресечни бариери кои ги спречуваат жените да влезат и да напредуваат во ИТ и ИКТ кариерите. Уште од рана возраст, многу девојчиња се оддалечуваат од СТЕМ преку општествените стереотипи кои сугерираат дека овие области се посоодветни за момчињата. Образовните системи и очекувањата на семејството дополнително го зајакнуваат овој негативен наратив, што доведува до тоа што помалку жени се занимаваат со компјутерски науки или инженерство.

Дури и ако жените успеат да влезат во работната сила на ИТ или ИКТ, тие често се среќаваат со предрасуди што го попречуваат нивниот напредок во кариерата. Родовата пристрасност во практиките за вработување, нееднаквите плати и недостатокот на можности за менторство и вмрежување се само дел од предизвиците со кои се соочуваат жените. Покрај тоа, многу жени во технологијата велат дека доживуваат „ладна“ работна средина, каде што се чувствуваат исклучени или маргинализирани од нивните машки колеги. Овие бариери создаваат екосистем каде жените, и покрај нивните квалификации и способности, не можат да го искористат својот целосен потенцијал на терен.

Културни и структурни бариери

Подлабоката културна анализа на родовиот јаз открива и структурни прашања кои придонесуваат за недоволно застапеност на жените во ИТ и ИКТ. На пример, жените во многу земји се уште ја носат одговорноста за домашните обврски, што често ги наведува да паузираат со кариерата или да работат со скратено работно време, со што го запираат нивниот професионален развој. Долгите часови и тешките работни култури во многу технолошки компании, особено во стартап фирмите ги влошуваат овие предизвици, што им отежнува на жените да балансираат помеѓу работата и личниот живот.

Покрај тоа, недостигаат женски примери на овие полиња. Најуспешни фигури во технологијата се мажи, а овој недостаток на видливо женско лидерство само го зајакнува стереотипот дека технологијата е област во која доминираат мажи. Всушност, жените кои навистина се искачуваат на лидерски позиции често се соочуваат со дополнителен притисок да се докажат.

И покрај овие бариери, имало бројни напори да се охрабрат жените да влезат и да останат во технолошката област. Програмите како што се „Girls Who Code, Women Who Tech“ и „Black Girls Code“ се клучни во зајакнувањето на младите девојки и жени да продолжат со кариерата во технологијата. Сепак, дури и со овие програми, темпото на промени останува бавно, а родовиот јаз во ИТ и ИКТ продолжува да биде сеприсутно прашање.

2. Вештачката интелигенција како алатка за намалување на родовата пристрасност во работната сила

Следното прашање што се поставува е: како може да се користи вештачката интелигенција за да се реши ова прашање? Еден од најперспективните начини на кои вештачката интелигенција може да има позитивно влијание е со намалување на родовата пристрасност, особено во процесите на вработување. Ги забележав предрасудите што можат да се манифестираат во овие процеси. На пример, родовиот јазик во описот на работните места и скринингот за продолжување може ненамерно да ги обесхрабри женските кандидати да аплицираат, дури и ако се целосно квалификувани.

Пристрасност при вработување

Традиционално, процесите на вработување се многу субјективни, честопати под влијание на несвесните предрасуди. Овие предрасуди може да се манифестираат во различни форми, како на пример претпочитање за кандидати кои споделуваат слично потекло или искуства како менаџерот за вработување. Родовата пристрасност е една од најраспространетите форми на пристрасност во процесите на вработување. Истражувањата покажуваат дека жените често се оценуваат построго од мажите за истите квалификации, а нивните резимеа може да бидат тотално занемарени или потценети. Во некои случаи, жените со исти квалификации како и нивните машки колеги, се очекува да имаат повеќе искуство или ингеренции за да се сметаат за еднакво компетентни.

Вештачката интелигенција може да помогне да се решат овие предрасуди со тоа што процесот на вработување ќе го направи пообјективен. Алатките засновани на вештачка интелигенција како „Textio“ се користат за анализа на огласите за работа за родовиот јазик. „Textio“ може да открие суптилни предрасуди во описот на работните места што може да ги обесхрабрат жените да аплицираат. Фрази во стилот на „силни и агресивни“ или „доминантни“ може да се сфатат како машки. Со предлагање на понеутрални алтернативи, „Textio“ им помага на организациите да креираат огласи за работа кои се привлечни за поширок, поразновиден фонд на кандидати.

Вештачка интелигенција при проверка на резиме

Друга област каде што вештачката интелигенција игра значајна улога е процесот на проверка на резимето. Алатките за вештачка интелигенција може да се обучат да ги оценуваат резимеата врз основа на релевантни вештини, квалификации и искуство, наместо површни фактори како што се пол или возраст. „HireVue“ и „Pymetrics“ се две платформи кои користат вештачка интелигенција за да ги проценат кандидатите за време на процесот на интервју. Тие користат видео анализа и проценки засновани на невронаука за да проценат како кандидатите реагираат на конкретни прашања или предизвици, минимизирајќи ја човечката пристрасност во процесот.

Овие алатки за вештачка интелигенција помагаат да се осигура дека кандидатите се оценуваат врз основа на нивните способности, а не на несвесни предрасуди поврзани со пол или други карактеристики. Оваа технологија веќе е имплементирана од компании како „Unilever“ и „Goldman-Sachs“. Двете фирми користат вештачка интелигенција за да ја подобрат различноста и да ја намалат пристрасноста во нивните практики за вработување. Со имплементирање на системи за регрутирање управувани од вештачка интелигенција, овие компании доживуваат зголемување на различноста на нивните апликанти и, во некои случаи, поправедна родова застапеност во нивните тимови.

Улогата на вештачката интелигенција во обликувањето на поинклузивни работни места

Надвор од регрутирањето, вештачката интелигенција може да им помогне и на организациите да создадат поинклузивни култури на работното место. На пример, „Unbias AI“ е алатка која им помага на компаниите да ја следат и проценат различноста, правичноста и вклученоста на работното место. Ги анализира моделите на комуникација, однесувањето и другите фактори за да ги идентификува областите каде родовата пристрасност може да влијае врз донесувањето одлуки или интеракциите. Со користење на вештачката интелигенција за откривање на скриени предрасуди во динамиката на работното место, организациите можат да преземат корективни мерки и да поттикнат поинклузивна средина за секого.

Според мене, иако вештачката интелигенција не е перфектна, таа има огромен потенцијал да ги ублажи предрасудите кои се толку вкоренети во традиционалните структури за регрутирање и работно место. Со искористување на вештачката интелигенција, компаниите можат да ги израмнат терените за игра и да им овозможат на жените поправедна можност да напредуваат во нивните кариери.

3. Платформи за менторство и развој на вештини засновани на вештачка интелигенција

Менторството и развојот на вештини се клучни за секој што сака да изгради успешна кариера, особено во технолошките полиња каде брзиот напредок и континуираното учење се норма. За жените во ИТ и ИКТ, менторството се покажува како клучен фактор во надминувањето на предизвиците и бариерите со кои се соочуваат во овие индустрии во кои доминираат мажи. Како што видов и прочитав во различни извештаи, жените во технологијата често немаат пристап до ментори кои можат да ги водат и да им помогнат да ги изградат вештините неопходни за напредување во кариерата.

Сепак, вештачката интелигенција почнува да игра улога во премостувањето на овој јаз во менторството. Традиционалните програми за менторство можат да бидат географксо ограничени, недостапни или да недостасуваат квалификувани ментори, но платформите управувани од вештачката интелигенција помагаат да се прошири пристапот до менторство и да се создадат персонализирани искуства за учење.

Усогласување со менторство со помош на вештачка интелигенција

Вештачката интелигенција може да игра значајна улога во поврзувањето на поединците со ментори кои се најпогодни да обезбедат насоки врз основа на споделени искуства, групи на вештини и аспирации за кариера. Платформите како „Mentorloop“, на пример, користат вештачка интелигенција за усогласување на менторираните со менторите врз основа на различни фактори како што се цели во кариерата, експертиза, па дури и особини на личноста. Ова ја зголемува веројатноста за значајни односи кои водат до развој на кариерата.

Покрај подобрувањето на пристапноста на менторството, платформите управувани од вештачка интелигенција, исто така, помагаат да се надминат некои од традиционалните бариери за менторство, како што се локацијата, достапноста и временските ограничувања. Со користење на вештачка интелигенција за да се олесни менторството од далечина, жените од различни делови на светот сега можат да пристапат до упатства од искусни професионалци без географски ограничувања.

Една од интересните карактеристики на менторството со вештачка интелигенција е неговата способност да ги анализира траекториите на кариерата и да предложи соодветни совпаѓања ментор-менторирани. Овие платформи користат аналитика на податоци за да ги идентификуваат шемите во успешните менторства и да препорачаат врски кои се со поголема веројатност да доведат до раст на кариерата. На пример, „Shapr“, платформа напојувана со вештачка интелигенција, користи алгоритам за да предложи луѓе во мрежата кои имаат дополнителни вештини или патеки за кариера, што им олеснува на жените да најдат менторство што се усогласува со нивните потреби за професионален развој.

Персонализирани патеки за учење за жени во технолошките области

Покрај менторството, вештачката интелигенција исто така има моќ да го револуционизира развојот на вештините, особено за жените кои сакаат да ја изградат или подобрат својата техничка експертиза во области како што се кодирање, наука за податоци и вештачка интелигенција. Персонализираните платформи за учење со вештачка интелигенција можат да создадат приспособени образовни искуства врз основа на тековните вештини на поединецот, стилот на учење и целите во кариерата.

Платформите за учење управувани од вештачка интелигенција како „Coursera“, „Udacity“ и „LinkedIn Learning“ користат алгоритми за машинско учење за да предложат курсеви, модули и патеки за учење кои најдобро одговараат на развојните потреби на поединецот. Овие платформи, исто така, можат да ги приспособат нивоата на содржина и тежина врз основа на напредокот на ученикот, осигурувајќи дека жените не само што учат со сопствено темпо, туку се изложени и на содржина што одговара на нивното сегашно ниво на вештини и стил на учење.

На пример, „Udacity“ нуди „Nanodegrees“ напојувани со вештачка интелигенција во области како што се вештачка интелигенција, наука за податоци и програмирање. Овие програми се дизајнирани да им обезбедат на студентите технички вештини што им се потребни за да влезат во работната сила, а вештачката интелигенција се користи за следење на напредокот на учениците, препорачување дополнителни ресурси и персонализирање на искуството за учење. Овој пристап е особено вреден за жените, бидејќи им овозможува да ги балансираат работата, животот и учењето со сопствено темпо, отстранувајќи ги бариерите за образованието кои често доаѓаат со традиционалните програми во училница.

Покрај тоа, платформите управувани од вештачката интелигенција се повеќе се користат за да се обезбедат можности за доусовршување и усовршување во индустриите каде жените биле историски недоволно застапени. Иницијативата на „Google“ за вештачка интелигенција за социјално добро, на пример, соработува со организации за да им обезбеди на жените во недоволно опслужените региони вештините потребни за успех во растечките полиња на вештачката интелигенција и науката за податоци. Нудат приспособени ресурси и персонализирани патеки за учење. Вештачката интелигенција го демократизира пристапот до техничкото образование што им е потребно на жените да напредуваат во областите на ИТ и ИКТ.

Градење на поддржувачки екосистем за жените во технологијата

Додека менторството и развојот на вештини се клучни елементи за напредување во кариерата, вештачката интелигенција може исто така да помогне во изградбата на поддржувачки екосистем за жените во технологијата. Платформите што ја интегрираат вештачката интелигенција со функциите за градење заедница, како што се онлајн форуми, виртуелни состаноци и можности за мрежно поврзување во кариерата, помагаат да се поттикне чувството на припадност и да се намали изолацијата што многу жени ја чувствуваат на полињата во кои доминираат мажи. „Women Who Code“, на пример, е онлајн платформа која ги поврзува жените во технологијата со глобалната заедница на истомисленици. Со интегрирање на алатки напојувани со вештачка интелигенција, оваа платформа нуди персонализирани препораки за можности за вмрежување, огласи за работа и настани кои се усогласуваат со патеката на кариерата на корисникот.

Вештачката интелигенција и иднината на менторството во технологијата

Гледајќи во иднината, платформите за менторство и развој на вештини напојувани со вештачка интелигенција веројатно ќе станат уште понапредни, нудејќи уште поголема персонализација и полесна интеграција со развојот на кариерата. Со инкорпорирање на обработка на природен јазик и анализа на чувствата, овие платформи би можеле потенцијално да ги анализираат интеракциите на менторираните и менторските за да ја измерат ефективноста на односите со менторството и да понудат повратни информации во реално време. Ова ќе им овозможи на системите за вештачка интелигенција континуирано да го оптимизираат совпаѓањето на менторството и да обезбедуваат подлабоки увиди во траекториите на кариерата, дополнително зголемувајќи ги можностите на жените за напредок во ИТ и ИКТ.

4. ВИ и родова еднаквост во пристапот до образование и дигитална писменост

Додека испитував како вештачката интелигенција може да ја поддржи родовата еднаквост во ИТ и ИКТ, една област се истакна како особено критична: образованието. Пристапот до квалитетно образование и дигитална писменост е основа за затворање на родовиот јаз во технолошките области. Сепак, во многу региони во светот, жените и девојчињата се уште се соочуваат со значителни бариери за пристап до образование за предметите СТЕМ.

Во многу делови од светот, особено во земјите во развој, жените имаат помал пристап до образованието и ресурсите за дигитална писменост отколку нивните машки колеги. На пример, извештај на УНЕСКО покажува дека, иако глобалните стапки на запишување во основното образование се речиси еднакви, девојчињата се уште имаат помала веројатност да посетуваат средно училиште и се значително недоволно застапени во високото образование, особено во областите на инженерството, технологијата и математиката.

Премостување на родовиот јаз во образованието со вештачка интелигенција

Вештачката интелигенција може да помогне да се премостат овие празнини преку обезбедување персонализирани искуства за учење и правење на дигиталното образование подостапно. Платформите со вештачка интелигенција, како што се „Google AI“ и „Khan Academy“ им помага на жените да стекнат вештини за дигитална писменост и да пристапат до образовни ресурси кои инаку би можеле да им бидат недостапни. На пример, програмата на „Google“ за вештачка интелигенција за образование користи машинско учење за да ја приспособи образовната содржина и да обезбеди индивидуализирани патеки за учење, осигурувајќи дека жените, особено оние во руралните или недоволно опслужените региони, можат да учат со свое темпо и според нивните уникатни потреби.

Понатаму, алатките напојувани со вештачка интелигенција можат да помогнат во отстранувањето на бариерите на неписменоста и несоодветната инфраструктура. Со користење на препознавање говор и обработка на природен јазик, вештачката интелигенција може да обезбеди едукативна содржина на локални јазици и дијалекти, што им олеснува на жените да се вклучат и да разберат сложени концепти во области како кодирање и технологија. Програмата „Women in Tech“ на „Facebook“ користи алатки управувани од вештачка интелигенција за да создаде дигитални ресурси за учење за жените, помагајќи им да стекнат вештини за развој на софтвер, управување со производи и други области поврзани со технологијата. Овој вид образовен пристап е од суштинско значење за да се осигури дека жените нема да останат зад себе додека дигиталната револуција продолжува да се развива.

5. Вештачката интелигенција за родова еднаквост во истражување и развој

Друга област каде што вештачката интелигенција може да придонесе за родовата еднаквост е полето на истражување и развој (R&D). Историски гледано, жените не се доволно застапени во полињата за истражување и развој, што има значителни импликации за видовите технологии и производи што се развиваат. Недостатокот на разновидност во технологијата за истражување и развој доведе до производи и услуги кои често не ги задоволуваат потребите на разновидна популација, овековечувајќи ја родовата пристрасност во технологијата.

Вештачката интелигенција нуди единствена можност да се реши оваа нерамнотежа преку промовирање на вклучување на жените во технолошкиот истражување и развој и обезбедување дека нивниот придонес е признаен. Вештачката интелигенција, исто така, може да помогне да се идентификуваат областите каде гласовите и идеите на жените се занемарени и да обезбеди платформа за нив да придонесат во развојот на иновативни технологии.

Родовата пристрасност во истражувањето и развојот на технологијата

Додека размислувам за моменталната состојба на истражување во технологијата, сфаќам дека родовата пристрасност се уште игра значајна улога во обликувањето на насоката на технолошките иновации. Истражувањата покажуваат дека придонесот на жените во технологијата и иновациите често се потценети или занемарени, и покрај нивното значително влијание. На пример, жените научници и инженери често се исклучени од публикации од висок профил, а нивната работа често им се припишува на машките колеги.

Вештачката интелигенција може да помогне во решавањето на овие проблеми со создавање платформи кои го истакнуваат и засилуваат придонесот на жените во технологијата. „GitHub“, на пример, е една платформа која почна да користи вештачка интелигенција за да се осигура дека придонесите на жените во софтверот со отворен код се правилно препознаени. Со анализа на придонесите на кодот, вештачката интелигенција може да следи кој направил конкретни промени и да се осигура дека вклученоста на жените е точно одразена.

Поттикнување на женското учество во технолошките иновации

Конечно, вештачката интелигенција може да се користи и за да се охрабрат повеќе жени да продолжат со кариера во истражување и развој и иновации. Со создавање можности за жените да се вклучат во најсовремените технологии како машинското учење, роботиката и науката за податоци, вештачката интелигенција може да обезбеди порта за жените да влезат во полето на технолошките иновации и да остават свој белег. Организациите како „Women In Tech“ веќе користат вештачка интелигенција за да ги поврзат женските истражувачи со заеднички проекти и ресурси, помагајќи да се поттикне поинклузивен иновативен екосистем.

6. Улогата на вештачката интелигенција во обликувањето на инклузивни култури на работното место

Инклузивна култура на работното место е онаа каде што сите вработени, без разлика на нивниот пол, раса или потекло, се чувствуваат ценети, почитувани и овластени да придонесат со своите идеи. Од моите испитувања, вештачката интелигенција игра клучна улога во промовирањето на родовата еднаквост и инклузивноста во ИТ и ИКТ, не само во регрутирањето и развојот на вештини, туку и во поттикнувањето на поинклузивни средини. Во овој дел, ќе истражам подлабоко во тоа како вештачката интелигенција може да се користи за создавање и негување инклузивни култури на работното место.

Користење на вештачка интелигенција за анализа на динамиката на работното место

Еден од начините на кои вештачката интелигенција може да придонесе за инклузивно работно место е со користење на машинско учење и обработка на природен јазик за да се анализираат комуникациските обрасци и однесувањето на работното место. На пример, платформите со вештачка интелигенција како Unbias AI им помагаат на организациите да ги анализираат интеракциите и комуникациите во тимовите. Овие алатки можат да проценат дали одредени групи вработени, како што се жените, се исклучени од клучните состаноци, дискусии или процеси на донесување одлуки.

Алатките за вештачка интелигенција исто така се способни да ги анализираат комуникациите на компанијата – e-mail, транскрипти за состаноци и платформи за соработка како „Slack“ за да ги идентификуваат сите суптилни родови предрасуди во јазикот што се користи. Родовиот јазик, без разлика дали е намерен или не, може да има значително влијание врз создавањето инклузивна работна култура. Алатките за вештачка интелигенција можат да ги означат овие предрасуди, давајќи им можност на лидерите и менаџерите да ги приспособат своите стратегии за комуникација и да создадат понеутрална и инклузивна средина.

Вештачка интелигенција во промовирање на еднакви можности за лидерство

Покрај тоа, вештачката интелигенција може да помогне да се идентификуваат и да се поправат нерамнотежите во можностите за лидерство и промоција. На пример, алатките за аналитика напојувани со вештачка интелигенција можат да го следат напредокот во кариерата на работничките, споредувајќи ги нивните перформанси со нивните машки колеги. Со идентификување на какви било разлики во можностите или стапките на раст, овие алатки можат да им помогнат на тимовите за човечки ресурси да се осигураат дека жените се земени предвид за лидерски улоги. Компаниите како „IBM“ почнаа да имплементираат вештачка интелигенција за да ги проценат метриките на различноста во лидерските тимови и да ги идентификуваат празнините во родовата застапеност.

Преку овие системи за вештачка интелигенција, организациите можат да преземат проактивни чекори за да ги изедначат условите за игра и да обезбедат дека жените имаат еднаков пристап до унапредувања, програми за обука на лидери и менторство. Ова е клучно за кршење на бариерите што често ги спречува жените да напредуваат во високи улоги во ИТ и ИКТ.

Креирање инклузивни практики за вработување со вештачка интелигенција

Покрај помагањето при вработување, вештачката интелигенција може да се користи и за да се осигура дека практиките за вработување во организациите промовираат различност и инклузија. Алатките за вештачка интелигенција можат да им помогнат на организациите да ги следат метриките на различноста и да проценат дали нивните стратегии за вработување ги исполнуваат целите за инклузивност. Со анализа на податоците за полот, расата и потеклото на апликантите и вработените, вештачката интелигенција може да им помогне на компаниите подобро да разберат каде стојат во однос на различноста и каде треба да се подобрат.

На пример, „HireVue“ не само што користи вештачка интелигенција за интервјуирање, туку и следи колку е разновиден фондот на апликанти за одредено отворање работа. Платформата може да предложи промени во стратегиите за регрутирање врз основа на родовата анализа и различноста, осигурувајќи дека компанијата достигнува различни кандидати и дека не несвесно преферира една група пред друга.

Овие алатки за инклузивност управувани од вештачката интелигенција им овозможуваат на компаниите да создадат побалансиран и поправеден процес на вработување. Со идентификување на какви било предрасуди или празнини во различноста, организациите можат да се погрижат нивната работна сила да е репрезент на глобалната заедница и да негува култура на вклученост.

7. Вештачка интелигенција за справување со родово базирано насилство

Додека улогата на вештачката интелигенција во родовата еднаквост често се дискутира во однос на работното место, исто така е важно да се признае нејзиниот потенцијал за борба против родовото насилство. Ова вклучува прашања како семејно насилство, сексуално вознемирување и родова дискриминација. Во многу делови од светот, овие прашања се длабоко вкоренети во културните, правните и општествените структури, а вештачката интелигенција може да понуди иновативни начини за да помогне во идентификувањето, решавањето и спречувањето на овие проблеми.

Вештачка интелигенција за идентификување и спречување на родово базирано насилство

Алатките за вештачка интелигенција имаат способност да обработуваат голем обем на податоци и да детектираат обрасци што може да останат незабележани од човечките аналитичари. На пример, апликациите со вештачка интелигенција можат да ги следат платформите на социјалните медиуми за случаи на вознемирување, говор на омраза и насилство врз жените. Со анализа на моделите на онлајн однесување, овие алатки можат да помогнат да се идентификуваат потенцијалните случаи на родово базирано насилство пред тие да ескалираат, обезбедувајќи на властите информации потребни за навремена интервенција.

Платформи за поддршка на жртвите напојувани со вештачка интелигенција

Покрај идентификувањето на родовото насилство, вештачката интелигенција може да се користи и за давање поддршка на жртвите. Чет-ботови напојувани со вештачка интелигенција и виртуелни асистенти, како што е „Replika“, се користени за да понудат психолошка поддршка и насоки за жените кои доживуваат емоционална или физичка злоупотреба. Овие алатки обезбедуваат анонимен, безбеден простор каде што жртвите можат да побараат помош, да пристапат до ресурси и да добијат советување.

Понатаму, системи управувани од вештачка интелигенција се развиваат за да им помогнат на агенциите за спроведување на законот да го истражат родовото насилство. „Amazon Rekognition“, алатка за препознавање лице напојувана со вештачка интелигенција, се истражува за да се користи во помагање да се идентификуваат и следат сторителите на насилство. Иако е контроверзна, оваа технологија има потенцијал да помогне во решавањето на случаите на родово засновано насилство преку обезбедување на нови сознанија на иследниците.

Вештачка интелигенција за правна заштита

Вештачката интелигенција, исто така, може да биде инструментална за правна заштита од родово засновано насилство. Правните платформи управувани од вештачката интелигенција можат да им помогнат на жртвите на родово базирано насилство да се движат низ правниот систем обезбедувајќи им ресурси, водејќи ги низ правниот процес, па дури и помагајќи им да ги разберат нивните права и опции. Правните роботи напојувани со вештачка интелигенција, како што е „DoNotPay“, обезбедуваат бесплатна правна помош на луѓето, помагајќи им да обезбедат заштитни наредби, да пријават инциденти на насилство и да ги разберат правните опции што им се достапни.

Додека улогата на вештачката интелигенција во справувањето со родовото насилство се уште се развива, таа ветува значајно за создавање побезбеден свет за жените, и онлајн и офлајн.

8. Надминување на предизвиците: етички и социјални размислувања за вештачката интелигенција

И покрај неверојатниот потенцијал на вештачката интелигенција да ја унапреди родовата еднаквост и инклузивноста во ИТ и ИКТ, верувам дека постојат важни етички и социјални размислувања кои мора да се земат предвид. Вештачката интелигенција не е совршена алатка и нејзината употреба мора внимателно да се управува за да се осигура дека ненамерно нема да ги влоши постоечките предрасуди или да создаде нови форми на нееднаквост.

Вештачката интелигенција и родова пристрасност во алгоритми

Еден од главните предизвици со кои се соочува вештачката интелигенција во промовирањето на родовата еднаквост е потенцијалот за родова пристрасност во самите алгоритми. Системите за вештачка интелигенција се обучуваат за податоци, а ако тие податоци се пристрасни, вештачката интелигенција исто така ќе биде пристрасна. На пример, ако алатката за регрутирање со вештачка интелигенција е обучена за податоци за минатите вработувања што одразуваат родова нерамнотежа (на пр., претежно машки вработувања во технички улоги), системот за вештачка интелигенција веројатно ќе ја реплицира оваа пристрасност со фаворизирање на машки кандидати пред женски кандидати.

За да се ублажи ова, програмерите треба да се погрижат алгоритмите за вештачка интелигенција да се обучени за различни збирки на податоци кои точно ја одразуваат различноста на популацијата на која им служат. Покрај тоа, транспарентноста на системите за вештачка интелигенција мора да биде приоритет, со редовни ревизии за да се осигура дека тие функционираат правично и правично.

Приватност и заштита на податоци

Друг етички предизвик на вештачката интелигенција, особено кога станува збор за родовата еднаквост, е приватноста и заштитата на податоците на поединците. Алатките за вештачка интелигенција кои собираат лични податоци, како што се оние што се користат при вработување или поддршка на жртвите од насилства, мора да се придржуваат до строгите стандарди за приватност за да ги заштитат правата на поединците. Во контекст на вештачката интелигенција за родово засновано насилство, приватноста на податоците е особено критична, бидејќи вклучува чувствителни информации кои можат да ја загрозат безбедноста и безбедноста на жртвите.

Инклузивност во развојот на вештачката интелигенција

Самиот развој на вештачката интелигенција мора да биде инклузивен. За да биде вештачката интелигенција навистина ефикасна во справувањето со родовата нееднаквост, тимовите кои градат и развиваат алатки за вештачка интелигенција мора да бидат разновидни.

Жените, особено оние од недоволно застапени средини, треба да бидат вклучени во дизајнот и развојот на технологиите за вештачка интелигенција. Ова е клучно за да се осигура дека технологиите се создадени со разбирање на уникатните предизвици и потреби на жените.

3. Заклучок

Додека размислувам за огромниот потенцијал на вештачката интелигенција за справување со родовата нееднаквост во ИТ и ИКТ, чувствувам оптимизам за иднината, но ги препознавам и значајните предизвици што остануваат. Вештачката интелигенција веќе почна да игра клучна улога во трансформирањето на практиките за регрутирање, поттикнувањето на менторството и создавањето инклузивни работни места, што придонесува за затворање на родовиот јаз во технологијата. Освен тоа, капацитетот на вештачката интелигенција да помогне во борбата против родово базираното насилство и да го подобри пристапот до образование за жените помага „да се изедначат“.

Сепак, за вештачката интелигенција навистина да стане сила за општествено добро, од клучно значење е нејзиниот развој, а треба да е етички, транспарентен и инклузивен. Системите за вештачка интелигенција мора да бидат внимателно дизајнирани за да се избегне овековечување на предрасудите што треба да ги елиминираат, а гласовите на жените мора да бидат вклучени во создавањето на овие технологии за да се осигура дека тие му служат на целото човештво, а не само на неколку избрани.

Патувањето кон родовата еднаквост во ИТ и ИКТ е долго, но со вештачката интелигенција како моќен сојузник, верувам дека можеме да создадеме поинклузивен, правичен и разновиден технолошки екосистем кој ќе ги одразува потребите на сите. Како полето на вештачката интелигенција се развива, од суштинско значење е да продолжиме да се залагаме за нејзино одговорно и етичко користење во потрагата на поеднакво општество за сите.

4. Resources

1. World Economic Forum – “The Global Gender Gap Report 2020.” – www.weforum.org (пристапено 25.02.2025)
2. McKinsey & Company – “Women in the Workplace 2020.” – www.mckinsey.com (пристапено 01.03.2025)
3. Textio – “The Power of Bias-Free Job Descriptions.” Retrieved – www.textio.com (пристапено 05.03.2025)
4. HireVue – “AI-Powered Video Interviewing for Bias-Free Hiring.” – www.hirevue.com (пристапено 19.03.2025)
5. Pymetrics – “AI and Neuroscience to Remove Bias in Hiring.” – www.pymetrics.com (пристапено 22.03.2025)
6. Mentorloop – “AI-Powered Mentorship Matching.” – www.mentorloop.com (пристапено 10.03.2025)
7. Coursera – “Upskill with Personalized Learning Paths Powered by AI.” – www.coursera.org (пристапено 12.03.2025)
8. Udacity – “AI for Good: Transforming Careers Through AI-Powered Education.” – www.udacity.com (пристапено 19.03.2025)
9. Google AI for Social Good – “Empowering Women Through Technology.” – www.ai.google.com (пристапено 09.03.2025)
10. Unbias AI – “AI Solutions for Reducing Gender Bias in Workplaces.” – www.unbias.ai (пристапено 27.02.2025)