Стефан Вељаноски
Вовед
Во современото општество, еднаквоста меѓу половите се смета за основна вредност која треба да биде вградена во секој аспект од животот, вклучувајќи ја и работната сила. ИТ индустријата е еден од најдинамичните и најбрзо развивачки сектори во светот и има огромен потенцијал да игра клучна улога во унапредувањето на економиите и општествата. Иако технологијата има потенцијал да биде инклузивна и да ги претставува сите, без оглед на пол, наоѓањето на родова рамнотежа во оваа индустрија сè уште претставува голем предизвик. Жените во ИТ секторот се многу подрепрезентативни во споредба со мажите, што има сериозни импликации не само за индустријата, туку и за општеството во целина.
Прогресот на технологијата и влијанието на ИТ индустријата на глобално ниво е клучен фактор за економскиот раст и развој на земјите. Во ИТ секторот има значајни промени во последните неколку децении со што се разви во клучна индустрија која создава милиони работни места и нови иновации (Saujani, 2016). Сепак, и покрај овие напори, родовата еднаквост во оваа индустрија останува сериозен проблем.
Со брзиот раст на информациските технологии и дигитализацијата, ИТ секторот понуди бројни нови можности за вработување и креативен развој. Сепак, и покрај овие можности, жените сè уште имаат ограничен пристап до лидерски позиции, а многу често се соочуваат со бариери на патот на нивниот професионален напредок. Според бројни истражувања, само 28% од работната сила во ИТ секторот се жени, што укажува на сериозна подрепрезентација (UNESCO, 2023). Дополнително, бројни студии покажуваат дека жените во оваа индустрија често се среќаваат со родови стереотипи, дискриминација и недостиг на поддршка, што ги отежнува нивните напори за напредување во кариерата.
Жените во Македонија исто така се соочуваат со слични проблеми кога се во прашање работните можности во ИТ секторот. Иако ИТ индустријата во Македонија има забележителен напредок во последните неколку години, процентот на жени во овој сектор останува нисок. Според податоците на Агенцијата за информатичко општество (2023), жени претставуваат само 20% од работната сила во ИТ секторот во Македонија, што е значително под процентот на мажите. Ова е резултат на комплексни фактори, како што се недоволната поддршка во образованието, родовите стереотипи кои се вкоренети во образовните системи и недостигот на соодветни програми за менторство и професионален развој на жените.
Жените во ИТ индустријата не само што се подрепрезентирани во традиционалните ИТ позиции, ова се однесува и на високи раководни позиции. Од друга страна, младите девојки кои сакаат да се запишат на технолошки насоки во образованието, често се соочуваат со стереотипи кои ги спречуваат да ги следат своите амбиции. Родовиот јаз во образованието за STEM (наука, технологија, инженерство, математика) дисциплини, особено во развојните фази на кариерата, се чини дека создава дополнителни бариери за влез на жените во оваа професија.
Затоа, оваа семинарска работа има за цел да го истражи статусот на жените во ИТ секторот, како во Македонија, така и во светот. Трудот ќе ги разгледа основните предизвици и бариери со кои се соочуваат жените во ИТ индустријата. Понатаму, ќе се анализираат активностите и програмите кои се на располагање за поддршка на жените во ИТ, и ќе се разгледаат стратегии кои би можеле да помогнат во подобрување на родовата еднаквост во овој сектор.
I.ЖЕНИТЕ ВО ИТ ИНДУСТРИЈАТА НИЗ ИСТОРИЈАТА И ДЕНЕС НА ГЛОБАЛНО НИВО
I.1 Развој на ИТ индустријата низ времето
Развојот на ИТ секторот започнува во текот на 20-тиот век, во период кога технологијата беше исклучително во раните фази на своето постоење. Првата значајна технологија која го означи почетокот на развојот на ИТ секторот беше појавата на првите компјутери, кои биле големи, скапи и ограничени во своето користење. Сепак, оваа технологија заедно со електронските комуникации го означи почетокот на она што денес го нарекуваме ИТ сектор. На почетокот, главната функција на компјутерите беше математичко пресметување, а во многу случаи тие се користеле за потребите на воените и научните истражувања.
Развојот на ИТ секторот во последните неколку децении бил во брз напредок, благодарение на технолошките иновации и глобализацијата. Според податоците од Gartner (2020), вредноста на глобалниот ИТ пазар се проценува на околу 4,5 трилиони долари, со континуиран раст во сите аспекти на ИТ индустријата, вклучувајќи мобилни технологии, софтвер, облак компјутинг и вештачка интелигенција.
Меѓутоа, иако ИТ секторот продолжува да се шири, родовата подрепрезентација на жените останува забележителна. Според податоците на UNESCO (2023), само 28% од работната сила во STEM (наука, технологија, инженерство и математика) се жени, иако на глобално ниво постојат разлики во процентите на различни континенти и региони.
ИТ индустријата доживеа значајни промени во последните десет години. Според извештајот на Светската банка (2024), се очекува дека дигитализацијата на работните места ќе ја зголеми продуктивноста и ќе создаде нови можности за вработување, особено за жени кои се пофлексибилни во пристапот до новите форми на работа. Жените се уште се малцински претставени во ИТ секторот, со само 28% од истражувачите во природните науки, инженерството и технологијата во светот (UNESCO, 2023).
Во периодот на шеесетите и седумдесетите години, технологијата се фокусирала на развојот на програмските јазици, компјутерскиот хардвер и основните софтверски алатки. Првите комерцијално достапни компјутери, како што е IBM 360, станаа основа за понатамошен развој на компјутерските апликации и започнаа да се користат во индустриите и бизнисите. Во овој период, ИТ секторот беше многу машки доминиран и најголем дел од професионалците во оваа индустрија беа мажи. Жените во овој период почнале да се појавуваат како програмери, но нивниот број беше минимален. Иако постоеле некои жени кои беа клучни за напредокот на компјутерските технологии (на пример, Ада Лавлејс која се смета за првиот програмер на компјутер), жените на целокупната сцена на ИТ беа во малцинска позиција.
Во осумдесетите и деведесетите години започна експанзијата на персоналните компјутери и компјутерската индустрија започна да стане многу поактуелна и се прошири на глобално ниво. Компаниите започнаа да инвестираат во ИТ инфраструктура и софтверски решенија, а се појавија и нови пазари, како што се компјутерската игри индустрија и почетокот на Интернетот. Овде се појавуваат нови можности за вработување во ИТ секторот, но и понатаму индустријата се сметаше за машка и доминирана од мажи. Многу од жените кои влегуваа во овој сектор често се среќавале со предизвици како што се родови стереотипи и недостаток на поддршка за нивната професионална еволуција.
Од 2000 година наваму најбитен момент е влегувањето на интернетот, мобилните уреди, социјалните медиуми и дигиталната трансформација на економиите кои го означуваат новиот бран на раст на ИТ индустријата. Новите технологии, како што се облак компјутингот, големите податоци (big data), вештачката интелигенција (AI) и интернет на нештата (IoT), создаваат нови можности за развој, но и нови предизвици, посебно во однос на родовата еднаквост.
Иако бројот на жени кои се вклучуваат во ИТ секторот се зголемува, нивната застапеност на највисоки технолошки и менаџерски позиции е сè уште ограничена. Важно е да се напомене дека, иако повеќе жени сега имаат пристап до високообразовни програми за ИТ, нивната активно учество на ниво на иновации и лидерство не е исто како тоа на мажите, што резултира со разликата во плаќањето и напредувањето на кариерата. Според извештајот на UNESCO (2017), иако жените се почесто дел од ИТ работната сила, нивниот број во истражувачките и лидерските позиции во оваа индустрија е и понатаму многу понизок во споредба со мажите.
I.2 Технолошките промени кои влијаат на инклузијата на жените
Технолошките промени кои се случуваат во ИТ секторот имаат значително влијание на инклузијата на жените, создавајќи нови можности, но истовремено отворајќи нови предизвици и бариери.
Со развојот на мобилните уреди и интернетот, работата во ИТ секторот се станала многу попристапна и пофлексибилна, што е од посебно значење за жените. Жените кои имаат семејни обврски или други животни одговорности често наоѓаат предност во можноста да работат од дома или да работат на слободни часови. Флексибилноста на работните позиции, како што се онлајн платформи за фриленсери (Upwork, Fiverr, Freelancer), овозможува жените да работат на проекти и задачи што им одговараат, без да бидат физички присутни на работното место.
Вештачката интелигенција и автоматизацијата, иако создаваат нови работни места и области на иновации, исто така носат со себе ризик од поголема нееднаквост ако не се внимава при нивната имплементација. Модели за машинско учење и алгоритми често се обучуваат на историски податоци, кои се повеќе склони на вклучување на машки перспективи. Ова може да доведе до развој на алатки кои не ги земаат предвид специфичните потреби и предизвици со кои се соочуваат жените во технологијата. Пример за ова е развојот на софтвери за препознавање на лице, кои понекогаш покажуваат погрешни резултати кога се користат за женски и темнокожи лица (Buolamwini & Gebru, 2018).
Технологиите, како што се социјалните медиуми и апликациите за мобилни уреди, играат важна улога во создавањето на свесност за родова еднаквост и права. Тие даваат простор за жени да ги споделуваат своите приказни, да се поврзат и да развиваат мрежи на поддршка. Иницијативи како #MeToo и #WomenInTech ги истакнуваат бариерите и предизвиците кои жените се соочуваат во ИТ секторот и побараа поголема родова инклузија. Социјалните медиуми, исто така, играат клучна улога во образованието на младите девојки и мотивирањето на нивното учество во STEM дисциплините.
I.3 Преглед на глобални трендови во вработување на жени во ИТ индустријата
Иако ИТ секторот нуди значителен број работни места, жените се уште претставуваат значително помал процент во работната сила. Според World Economic Forum (2023), жените во глобално ниво претставуваат 19% од работната сила во компјутерските и технолошките индустрии. Во САД, податоците од National Center for Women & Information Technology (2024) покажуваат дека жените чинеа само 25% од работната сила во компјутерски и информатички науки, додека само 11% од работните позиции во „сефтилни“ технологии (cloud, machine learning, and data science) се пополнети од жени.
Овие бројки се исто така слични и во Европската Унија, каде што Eurostat (2023) објави дека само 19% од работните места во информатичките технологии се заземени од жени. Разликата во бројот на мажи и жени во ИТ секторот исто така е забележана во Азија и Африка, каде што жените често имаат помал пристап до технологија и образовни ресурси, што ги става во нерамноправна позиција на пазарот на труд.
На глобално ниво, жените претставуваат само 28% од работната сила во STEM дисциплините, а помалку од 20% од нив работат во ИТ секторот. Ова се потврдува и со податоците од различни истражувања и извештаи, како што е World Economic Forum (2020), кој наведува дека жените претставуваат 19% од работната сила во компјутерската индустрија, а оваа бројка расте многу побавно отколку кај мажите.
Се забележува тренд на зголемено учество на жените во образованието за ИТ, особено во земјите развиени на пазарите. Во Европа и Северна Америка, жените сè повеќе се запишуваат на технолошки факултети и програми, како што се инженерски науки и информатички науки. Програмите како „Girls Who Code“, кои се реализираат на глобално ниво, имаат за цел да ги мотивираат девојките да се запишат на овие дисциплини, да ги научат основите на програмирање и да ги подготват за кариера во ИТ секторот.
Технолошките компании како Google, Microsoft и Facebook преземаат активности за подобрување на родовата инклузија. Тие инвестираат во програми за стипендии и обуки за жени, и создаваат политики кои поттикнуваат вработување на жени на високи позиции во инженерство и лидерство. Исто така, многу компании формираат мрежи за жени во технологијата, како што е „Women@Google“ и „Microsoft Women“, кои се дизајнирани да ја оддржат кариерата на жените и да ги овозможат да достигнат високи позици.
Со напредокот на вештачката интелигенција (AI), се јавуваат и нови ризици во однос на родова пристрасност. Пример за ова е развојот на алгоритмите за препознавање на лице, кои покажале слаби резултати кога се користат за идентификација на жени и етнички малцинства. Студијата на Buolamwini & Gebru (2018) покажала дека алгоритмите за препознавање на лице направени од компании како IBM и Microsoft имаат повисока стапка на погрешни резултати за жените и лицата со темна кожа, што укажува на недостаток на инклузија при создавањето на овие технологии.
I.3.1 Статистики и факти на глобално ниво
Жените продолжуваат да бидат подрепрезентирани во ИТ секторот на глобално ниво, иако со текот на времето се забележува постепено зголемување на нивното учество. Според извештајот на UNESCO (2023), само 28% од истражувачите во STEM дисциплините (наука, технологија, инженерство и математика) се жени. Исто така, извештајот на World Economic Forum (2024) покажува дека жените чинија само 19% од работната сила во компјутерската индустрија и ИТ секторот во целина. Ова ја одразува глобалната подрепрезентација на жените во еден од најбрзо растечките сектори.
Како што се наведува во извештајот на Светската банка (2023), жените во ИТ секторот се соочуваат со бројни бариери, како што се родовите стереотипи, недостатокот на менторство и дискриминација. На пример, само 30% од работниците во технолошките компании се жени (Women Who Code, 2023). Програмата Girls Who Code, според Saujani (2016), ја има за цел да ги мотивира младите девојки да започнат кариера во технологијата преку обуки за програмирање, што е доказ за растечкиот интерес за технологијата меѓу младите жени.
I.3.2.Статистики од различни региони
Според податоци од National Center for Women & Information Technology (2023), жените во САД чинеа само 25% од работната сила во информациските технологии и компјутерските науки. Во областа на програмските јазици, само 19% од програмерите се жени, што го покажува континуираниот јаз во застапеноста.
Во Европската Унија, според Eurostat (2023), само 19% од работните места во информатичките технологии се заземени од жени, и покрај тоа што Европската Комисија има цел за постигнување родова еднаквост во STEM дисциплините до 2030 година.
Во региони како Јужна Кореја и Кина, жените учествуваат во технологијата во значително помал процент, а процентот на жени во STEM образованието е помал од 20%. Иако се забележува напредок, жените сè уште не претставуваат голема група на технолошките работни места.
Во Африка, жените во ИТ секторот претставуваат околу 15%, а во некои земји како Нигерија, овој процент може да биде помал, поради историски и социјални бариери кои ја ограничуваат пристапноста до технологија за жените во овие региони.
I.4. Пречки и предизвици со кои се соочуваат жените во ИТ
Жените во ИТ секторот често се соочуваат со родови стереотипи кои ги ограничуваат нивните можности. Стереотипите за „мажевноста“ на технолошката работа често ги поставуваат мажите како главни актери во овој сектор, додека жените се сметаат за „поумешни“ во области кои се поврзани со управување, комуникации и други помалку технички позиции. Овие стереотипи ја зголемуваат отпорноста на жените да влезат во ИТ или пак им создаваат бариери за напредување во кариерата.
Истражување спроведено од University of Washington (2013) покажало дека 60% од девојките во средните училишта кои сакаат да се вклучат во програмски јазици, се соочуваат со стереотипи дека технологијата е „машка работа“. Тоа создава културни бариери уште од најмладата возраст и го ограничува интересот за влез во технолошката индустрија.
Жените во ИТ секторот често се соочуваат со отворена и прикриена дискриминација, особено во контекст на вработувања, напредувања и професионални мрежи. Според извештајот на McKinsey & Company (2023), 43% од жените во технологијата се изјавиле дека се соочуваат со непријатни ситуацији на работното место, вклучувајќи и сексистички коментари, нееднакви услови за напредување и потценување на нивните способности.
Исто така, жените во ИТ се соочуваат со недостаток на поддршка од нивните колеги и претпоставени, што може да ги доведе до намаленото самопочитување и несигурност. Проблемот на менторството е особено истакнат, бидејќи жените често немаат пристап до ментори или лидери кои ќе ги водат низ индустријата. Според истражувањето на Women in Technology International (2021), жените во ИТ секторот имаат 40% помала веројатност да бидат ментор во споредба со нивните машки колеги.
За многу жени, балансирањето на професионалниот и семејниот живот е предизвик. Многу жени работат во ИТ индустријата на позициите кои се напорни и со долг работен ден, што им создава дополнителен стрес во обидот да ја одржат рамнотежата помеѓу кариерата и семејните обврски. Според Harvard Business Review (2024), 35% од жените во ИТ секторот се одлучиле да го напуштат своето работно место или индустријата поради тешкотиите во усогласувањето на работата и личниот живот.
II.ЖЕНИТЕ ВО ИТ СЕКТОРОТ ВО МАКЕДОНИЈА
Во Македонија, ИТ секторот претставува важен дел од економијата, иако жените се сè уште подрепрезентирани во оваа индустрија. Сепак, сè повеќе се создаваат услови и можности за жените да се вклучат во технологијата, но и за нив да напредуваат во кариерата. Овој дел ќе ги разгледа статистиките, предизвиците и можностите во ИТ секторот во Македонија, со фокус на некои клучни факти и податоци.
II.1 Статистики и факти за жените во ИТ секторот во Македонија
Според Државниот завод за статистика на Република Македонија (2023), само 24% од вработените во ИТ секторот се жени. Оваа бројка се совпаѓа со глобалните трендови на подрепрезентација на жените во ИТ индустријата. Во Македонија, жените претставуваат значителен процент на вработените во области како што се образованието и здравството, но нивното учество во високотехнолошките области останува ниско.
Во Македонија, жените во ИТ секторот се подрепрезентирани во однос на мажите, но сè поголем број на локални иницијативи како што се TechGirls и Women Who Code имаат за цел да ги мотивираат младите девојки да учат програмирање и да започнат кариера во ИТ (Women Who Code, 2020). Статистиките за Македонија покажуваат дека само 19% од сите работници во ИТ секторот се жени (Saujani, 2016).
Иако бројот на жени кои студираат информатички науки и инженерство е зголемен во последните години, сепак, процентот на жени кои се запишуваат на факултети поврзани со технологија продолжува да биде помал во споредба со мажите. Според податоците на Универзитетот Св. Кирил и Методиј (2024), само 29% од студентите во информатичките науки на факултетите се жени. Ова е под просечниот процент на жени во универзитетското образование во Македонија, кој е 48% во сите области, но значително понизок во STEM дисциплините.
Податоците на Македонскиот сојуз на информатичката индустрија (МАСИТ) покажуваат дека жените претставуваат само 20% од севкупното вработување во ИТ индустријата во Македонија. За разлика од другите области, каде што жените заземаат многу поголем процент (помеѓу 40-50% во образование и здравство), ИТ секторот има традиционално машка доминација, што укажува на потребата од поголеми напори за вклучување на жените.
II.2. Пречки и предизвици со кои се соочуваат жените во ИТ секторот во Македонија
Во Македонија, како и во многу други земји, жените кои се одлучуваат за кариера во ИТ често се соочуваат со родови стереотипи. Според истражувањето на UN Women (2023), само 19% од младите девојки во Македонија изразуваат интерес за кариера во технологија. Ова е директно поврзано со стереотипите кои ги презентираат ИТ и инженерските дисциплини како „машки професии“.
Менторството и поддршката се клучни за успехот на жените во ИТ секторот. Според извештајот на Европската комисија (2020), само 19% од жените во Македонија кои работат во ИТ индустријата имаат ментори. Менторите, особено жените, играат важна улога во намалувањето на бариерите и промовирањето на кариера за младите жени во технологијата. Важно е да се создадат повеќе платформи и програми кои ќе ги поврзат младите жени со искуствени професионалци во индустријата.
Друга пречка со која се соочуваат жените во Македонија е недостигот на можности за напредување. Според истражување на Македонскиот центар за женски права (2023), жените кои работат во ИТ секторот се почесто соочуваат со проблеми во напредувањето на кариерата, и многу често се задржуваат на позиции со помала одговорност. Тие, исто така, се почесто соочуваат со предизвици во менаџирањето на работното оптоварување поради фамилијарни обврски, што го отежнува нивниот напредок.
II.3. Програми и иницијативи за поддршка на жените во ИТ секторот во Македонија
Во последните неколку години, во Македонија започнаа да се организираат програми кои имаат за цел да ја поттикнат родовата инклузија во ИТ индустријата. Програмата „IT Girls“, која е организирана од страна на Македонската асоцијација на информатичката индустрија (МАСИТ), има за цел да ги мотивира девојките да влезат во ИТ секторот преку работилници, обуки и стипендии. Во рамки на оваа програма, бројот на девојки кои започнуваат со ИТ образование и работни позиции се зголемува, но уште има потреба од поголема поддршка и ресурси.
Жените во ИТ секторот во Македонија се соочуваат со бројни предизвици, но истовремено постојат значајни напори за зголемување на нивната учество и поддршка. Статистиката покажува дека жените се подрепрезентирани во ИТ секторот, но исто така се забележуваат позитивни трендови преку образованието и започнувањето на нови програмски иницијативи. Потребата за поголемо менторство, промена на родовите стереотипи и подобрување на работните услови претставуваат клучни фактори кои ќе помогнат во унапредувањето на родовата инклузија во македонскиот ИТ сектор.
Една од најзначајните програми на глобално ниво е Girls Who Code, која работи на мотивацијата на девојките да започнат кариера во технологијата (Saujani, 2016). Според истражувањето на Women Who Code (2020), оваа програма веќе достигнала над 450,000 девојки во преку 90 земји. Во Македонија, локалните иницијативи како TechGirls нудат слични можности за обука и менторство (TechGirls, 2020).
Со оглед на големата подрепрезентација на жените во ИТ секторот, во последните неколку години се создаваат бројни програми и иницијативи на глобално и локално ниво, кои имаат за цел да ги мотивираат и поттикнат жените да се вклучат во оваа индустрија. Овие програми не само што се фокусираат на образованието и обуката на девојки и жени, туку и на нивната професионална поддршка преку менторски програми, мрежи за поврзување, и создавање на услови за напредување на кариерата. Во продолжение ќе разгледаме некои од најважните програми кои се фокусираат на инклузијата на жени во ИТ, како на глобално така и на локално ниво.
Заклучок
Родовата еднаквост, покрај социјалните и економските аспекти, е поттик за продуктивност и иновации. Разнообразноста во тимовите создава побогати идеи, што може да доведе до побрзи решенија и конкурентност на пазарот. Кога жените се поттикнуваат да се занимаваат со наука, технологија, инженерство и математика (STEM), не само што ги збогатуваат ИТ индустриите, туку и влијаат на развојот на целокупното општество. Според Извештајот на Светската банка (2020), жените кои работат во технолошките индустрии се 30% поефикасни кога имаат поддршка и можности за напредување, и имаат потенцијал да донесат нови идеи кои значително влијаат на растот и развојот на новите технологии.
Родовата еднаквост во ИТ секторот е клучен фактор за идниот развој на индустријата. Според извештајот на Светската банка (2020), индустријата на ИТ и технологијата има потенцијал да донесе значителни промени во општеството, а со тоа и позитивен ефект на економијата. Процесот на инклузија на жените во ИТ не само што ќе ја зголеми економската продуктивност, туку ќе создаде нови иновации и решенија за глобалните проблеми. Позитивните трендови како што се глобалните програми за обука и менторство, како Girls Who Code и Women Who Code, се голем чекор напред, но потребно е уште многу да се направи.
Програми како Girls Who Code, TechGirls, и локални иницијативи во Македонија играат клучна улога во мотивирањето на младите девојки да се запишат на факултети поврзани со технологија и да учат програмирање. Порасна бројот на девојки кои завршуваат STEM програми, што предизвикува постепена промена во составот на работната сила во ИТ секторот.
Иницијативи како Women Who Code и Lean In создаваат платформи каде жените можат да се поврзат, да разменуваат искуства, да добиваат менторска поддршка и да се охрабруваат за напредување во својата кариера. Овие платформи не само што го поддржуваат личниот развој, туку ја поттикнуваат и заедничката одговорност за зајакнување на жените во индустријата.
Меѓународни организации и компании веќе почнаа да ги препознаваат напорите за инклузија и почнаа да инвестираат во програми за обука и развој на жените. Оваа поддршка продолжува да расте и во многу случаи доведува до зголемување на процентот на жени во технолошките водечки позиции. На пример, компаниите како Google и Microsoft активно работат на проекти за вклучување на жени во технологијата, како и за подобрување на нивната видливост и лидерски способности.
Дигитализацијата на работните места создава нови можности за вработување, а многу од овие работни места се многу пофлексибилни, што ја намалува потребата за физичко присуство во канцеларија. Овие услови ја олеснуваат инклузијата на жени, кои понекогаш се соочуваат со проблеми во управувањето со работни обврски и фамилијарни обврски.
Програмите за обука и едукација на девојчиња и млади жени треба да се продолжат и прошируваат. Клучно е да се охрабрат девојките да учат STEM предмети уште од основно и средно образование, а не само на ниво на високо образование.
Потребно е да се формираат повеќе менторски програми кои ќе им овозможат на жените во ИТ секторот да се поврзат со искусни професионалци и да добијат поддршка во нивниот напредок. Менторите можат да бидат од суштинска важност за намалување на бариерите за напредување и осигурување на поголем успех на жените во ИТ секторот.
Компаниите треба да бидат поактивни во поддршката на жените во ИТ преку политики на еднакви можности, стипендии, и правење на работната средина поинклузивна и пофлексибилна.
Нагласувањето на успешните жени во ИТ и нивните достигнувања може да биде инспирација за младите девојки да се впуштат во технологијата. Публикувањето на историите за успешни жени лидери и претприемачи може да им помогне да се запознаат со реални примери на успех и да бидат охрабрени да следат сличен пат.
Библиографија:
Saujani, Reshma. “Girls Who Code: Learn to Code and Change the World”. 2016.
UNESCO Report on Gender Equality in STEM (2023).
World Economic Forum Report: The Global Gender Gap Report 2023
Women Who Code: Annual Report 2020.
The State of Women in Tech 2024 – McKinsey & Company.
TechGirls Program – U.S. Department of State (2023).
“The Future of Jobs Report 2023” – World Economic Forum.
Global Gender Gap Report 2024, World Economic Forum.