Користење на вештачката интелигенција (AI) за унапредување на родовата еднаквост во академските истражувања

Ајцева  Росица                                                                           Вовед Родовата еднаквост е не само морална и етичка цел, туку и клучен фактор за економскиот развој и напредок на современото општество. Во текот на историјата, општествата формирале строго дефинирани родови улоги, кои влијаеле на начините на кои се перципираат и третираат мажите и жените, а овие перцепции…

Елена Алексовска  Скопје, 2025 Вештачка интелигенција и родова еднаквост  Вовед  Во текот на последните неколку децении, развојот на Вештачката интелигенција  (ВИ) значително го трансформираше секојдневниот живот, економијата и различни  индустрии. Вештачката интелигенција се користи во широк спектар на апликации,  од социјалните медиуми и маркетинг, до здравство, финансии и образованието.   Меѓутоа,…

Темата за родовата еднаквост во областа на вештачката интелигенција, информатичките технологии иСТЕМ-дисциплините е од исклучителна важност во современото општество. Во време кога технологијатаима сè поголемо значење во секој аспект од нашиот живот, важно е да разгледаме дали придобивкитешто произлегуваат од нејзиниот развој се рамномерно распределени и пристапни за сите луѓе.…

Класичен модел на вештачка интелигенција се однесува на пристапот за развој наинтелигентни системи кои користат симболичка логика и правила за решавање наодредени значајни проблеми. Овој модел, познат и како симболичка ВИ, се фокусира напретставување на знаењето во форма на симболи и манипулирање со тие симболи прекустрого дефинирани логички правила за…

Анастасија Бојкикева Вовед  Во последниве години, со зголеменото присуство на дигиталните платформи,  на жените им се нуди нови начини за изразување, комуникација и поврзување.  Меѓутоа, ова исто така отвори нови можности за различни форми на насилство, со  посебен фокус на онлајн насилството врз жените. Онлајн насилството се јавува во  неколку…

Мартин Стаменов Вовед Појавата на вештачката интелигенција во општеството отвори нова ера на можности и предизвици. Додека се дискутираат нејзините потенцијали и ризици, еден факт останува неизбежен – ВИ не претставува само уште една технологија, туку револуција која веќе ја трансформира нашата реалност. Процесот на вработување, традиционално обликуван од социокултурни…

Оваа семинарска задача ја истражува темата „Влијанието на вештачката интелигенцијаврз креативните индустрии: Дали уметниците се заменливи?“. Се анализираатпромените што вештачката интелигенција ги носи во уметноста, музиката и дизајнот,со акцент на автентичноста, авторските права и уникатноста на делата. Иаковештачката интелигенција нуди нови можности за автоматизација и иновација, таапоставува прашања за емоционалната…

Андреј Божиновски I. ВоведВо последните неколку децении, вештачката интелигенција (ВИ) полека, но сигурно, стана дел од нашето секојдневие. Од начинот на кој комуницираме и работиме, до тоа како носиме одлуки, ВИ веќе игра значајна улога. Со напредокот на алгоритмите и машинското учење, компјутерите сега можат да анализираат огромни количества податоци…

Марио Овчарски                                                                                                                            Вовед Сајбер безбедноста е процес на заштита на компјутерските системи, мрежи и информации од сајбер напади, злоупотреба, неовластено користење, оштетување и саботажа. Со дигиталната ера што владее со нашите животи во сегашниот свет, сајбер безбедноста станува се позначајна за поединци, организации и влади. Со експоненцијално проширување на интернетот,…

Андријана Ѓуровска Вовед  Вештачката интелигенција е широка гранка на компјутерската наука која се занимава со градење паметни машини, способни за извршување задачи за кои вообичаено е потребна човечка интелигенција. Таа претставува силно иновативна област на истражување и развој, која вовлекува многу аспекти на нашето општество, вклучувајќи го и образованието.  Последниве…

Во последните децении, вештачката интелигенција и машинското учењезначително се појавија во различни аспекти на секојдневниот живот и овозможијаавтоматизација на бројни процеси. Препораки на содржини, помош придонесување одлуки во критични области како што се вработување, здравство,правосудство и слично. Алгоритмите имаат сè поголема улога во општеството,иако често се сметаат за објективни. Системите…

Областа на науката за податоци (Data Science) и машинското учење (ML) доживеааогромен раст во последната деценија. Сепак, застапеноста на жените во овие полињаостанува значително ниска, и покрај зголемените напори за промовирање наразновидност и инклузивност. Оваа семинарска го истражува тековниот статус назастапеноста на жените во науката за податоци и ML, предизвиците…

Веќе неколку децении, IT и STEM (science, technology, engineering and mathematics)играат клучна улога во развојот и обликувањето на современото општество. Сепак ипокрај нивниот брз напредок, овие области сè уште се соочуваат со разнипредизвици и предрасуди поврзани со родовата нееднаквост. Студиите покажуваатдека конкретно компјутерските науки, инженерството и технолошките областипокажуваат најголема полова…

Мила Крстева Вовед  Во последните години темата за родова еднаквост во технолошкиот сектор стана многу  актуелна. Иако работните места во технологијата се зголемуваат, жените сѐ уште се  недоволно застапени. Според извештаите, жените сочинуваат само околу 26% од  работната сила во технолошките индустрии [1], а на лидерски позиции бројот е уште …

:    Филип Самарџиски Вовед  Разликата во платите според родот останува еден од најупорните и најкомплексните  економски и социјални предизвици во современиот свет. И покрај значителните напори  во последните децении за намалување на овој јаз, тој продолжува да постои, како во сите  сектори така и во високо платените како што…

Христина Здравеска  1) Вовед  Живееме во 21век, во информатичко општество и во ера на дигитализација и на технологија. Свесни сме за енормниот развој на технологијата и масовната  дигитализација на секојдневниот живот. Технологијата и Интернетот донесоја бројни  придобивки и значително ни го олеснија животот, но истовремено создадоја нови  форми на насилство.…

Вештачката интелигенција (ВИ) веќе има длабоко влијание врз образованието,нудејќи иновативни решенија кои го трансформираат начинот на кој учениците учат инаставниците предаваат. Од чатботовите и виртуелните асистенти кои нудатмоментална поддршка, до персонализираните платформи за учење кои сеприлагодуваат на индивидуалните потреби на секој ученик, ВИ го правиобразованието поинклузивно, пристапно и ефикасно. Технологиите…

  Дона Иванова  1. Вовед во паметни градови  Во последните години, концептот на паметни градови се појави како ветувачко  решение за безбројните предизвици со кои се соочуваат брзо растечките урбани  средини. Се карактеризира со интеграција на напредни технологии и донесување  одлуки управувани со податоци, паметните градови имаат за цел да…

  Тамара Костова  Апстракт  Зголемената употреба на системите за вештачка интелигенциjа (ВИ) во критични домени како здравствената заштита, финансиите и регрутирањето открива структурни предрасуди присутни во овие технологии. Оваа студиjа покажува дека родовите пристрасности во ВИ произлегуваат од сложената интеракциjа поме´гу историски пристрасни податоци, недостаток на разно видност во тимовите…

  Тамара Стојанова  1.Вовед  Гласовните асистенти како Alexa, Siri, Cortana и Google Assistant се сè поприсутни  во нашето модерно секојдневие, олеснувајќи ја секојдневната комуникација и  извршувањето на најразлични задачи. Ваквите виртуелни асистенти се дизајнирани  за да бидат корисни, достапни и пријателски настроени, што е она кое ги прави  популарни кај…