-
Дигитален феминизам: Како AI може да се искористи за борба против онлајн насилството врз жените

Анастасија Бојкикева Вовед Во последниве години, со зголеменото присуство на дигиталните платформи, на жените им се нуди нови начини за изразување, комуникација и поврзување. Меѓутоа, ова исто така отвори нови можности за различни форми на насилство, со посебен фокус на онлајн насилството врз жените. Онлајн насилството се јавува во неколку…
-
ВИ против пристрасноста: Револуција во рамноправноста на вработувањето

Мартин Стаменов Вовед Појавата на вештачката интелигенција во општеството отвори нова ера на можности и предизвици. Додека се дискутираат нејзините потенцијали и ризици, еден факт останува неизбежен – ВИ не претставува само уште една технологија, туку револуција која веќе ја трансформира нашата реалност. Процесот на вработување, традиционално обликуван од социокултурни…
-
Влијанието на вештачката интелигенција врз креативнитеиндустрии: Дали уметниците се заменливи?

Оваа семинарска задача ја истражува темата „Влијанието на вештачката интелигенцијаврз креативните индустрии: Дали уметниците се заменливи?“. Се анализираатпромените што вештачката интелигенција ги носи во уметноста, музиката и дизајнот,со акцент на автентичноста, авторските права и уникатноста на делата. Иаковештачката интелигенција нуди нови можности за автоматизација и иновација, таапоставува прашања за емоционалната…
-
Вештачка интелигенција и родовите предрасуди: Како алгоритмите ја обликуваат еднаквоста?

Андреј Божиновски I. ВоведВо последните неколку децении, вештачката интелигенција (ВИ) полека, но сигурно, стана дел од нашето секојдневие. Од начинот на кој комуницираме и работиме, до тоа како носиме одлуки, ВИ веќе игра значајна улога. Со напредокот на алгоритмите и машинското учење, компјутерите сега можат да анализираат огромни количества податоци…
-
Сајбер безбедност

Марио Овчарски Вовед Сајбер безбедноста е процес на заштита на компјутерските системи, мрежи и информации од сајбер напади, злоупотреба, неовластено користење, оштетување и саботажа. Со дигиталната ера што владее со нашите животи во сегашниот свет, сајбер безбедноста станува се позначајна за поединци, организации и влади. Со експоненцијално проширување на интернетот,…
-
„Како вештачката интелигенција влијае на образовниот систем“

Андријана Ѓуровска Вовед Вештачката интелигенција е широка гранка на компјутерската наука која се занимава со градење паметни машини, способни за извршување задачи за кои вообичаено е потребна човечка интелигенција. Таа претставува силно иновативна област на истражување и развој, која вовлекува многу аспекти на нашето општество, вклучувајќи го и образованието. Последниве…
-
Машинското учење и родовата дискриминација: Како да изградиме праведни алгоритми?

Во последните децении, вештачката интелигенција и машинското учењезначително се појавија во различни аспекти на секојдневниот живот и овозможијаавтоматизација на бројни процеси. Препораки на содржини, помош придонесување одлуки во критични области како што се вработување, здравство,правосудство и слично. Алгоритмите имаат сè поголема улога во општеството,иако често се сметаат за објективни. Системите…
-
Анализа на застапеноста на жените во областа на науката за податоци и машинското учење

Областа на науката за податоци (Data Science) и машинското учење (ML) доживеааогромен раст во последната деценија. Сепак, застапеноста на жените во овие полињаостанува значително ниска, и покрај зголемените напори за промовирање наразновидност и инклузивност. Оваа семинарска го истражува тековниот статус назастапеноста на жените во науката за податоци и ML, предизвиците…
-
„Како LLMs можат да ја поттикнат родовата еднаквост и инклузивноста во ИТ и СТЕМ?“

Веќе неколку децении, IT и STEM (science, technology, engineering and mathematics)играат клучна улога во развојот и обликувањето на современото општество. Сепак ипокрај нивниот брз напредок, овие области сè уште се соочуваат со разнипредизвици и предрасуди поврзани со родовата нееднаквост. Студиите покажуваатдека конкретно компјутерските науки, инженерството и технолошките областипокажуваат најголема полова…
-
Како ВИ може да препознае и да помогне во намалувањето на родовите предрасуди во технолошките индустрии

Мила Крстева Вовед Во последните години темата за родова еднаквост во технолошкиот сектор стана многу актуелна. Иако работните места во технологијата се зголемуваат, жените сѐ уште се недоволно застапени. Според извештаите, жените сочинуваат само околу 26% од работната сила во технолошките индустрии [1], а на лидерски позиции бројот е уште …
-
Родовиот јаз во платите во ИТ секторот

: Филип Самарџиски Вовед Разликата во платите според родот останува еден од најупорните и најкомплексните економски и социјални предизвици во современиот свет. И покрај значителните напори во последните децении за намалување на овој јаз, тој продолжува да постои, како во сите сектори така и во високо платените како што…
-
РОДОВО ДИГИТАЛНО НАСИЛСТВО

Христина Здравеска 1) Вовед Живееме во 21век, во информатичко општество и во ера на дигитализација и на технологија. Свесни сме за енормниот развој на технологијата и масовната дигитализација на секојдневниот живот. Технологијата и Интернетот донесоја бројни придобивки и значително ни го олеснија животот, но истовремено создадоја нови форми на насилство.…
-
Примена на вештачката интелигенција во образованието

Вештачката интелигенција (ВИ) веќе има длабоко влијание врз образованието,нудејќи иновативни решенија кои го трансформираат начинот на кој учениците учат инаставниците предаваат. Од чатботовите и виртуелните асистенти кои нудатмоментална поддршка, до персонализираните платформи за учење кои сеприлагодуваат на индивидуалните потреби на секој ученик, ВИ го правиобразованието поинклузивно, пристапно и ефикасно. Технологиите…
-
“Вештачката интелигенција во паметните градови”

Дона Иванова 1. Вовед во паметни градови Во последните години, концептот на паметни градови се појави како ветувачко решение за безбројните предизвици со кои се соочуваат брзо растечките урбани средини. Се карактеризира со интеграција на напредни технологии и донесување одлуки управувани со податоци, паметните градови имаат за цел да…
-
Потеклото и импликациите на родовата пристрасност во системите за вештачка интелигенциjа – Наш сопствен одраз

Тамара Костова Апстракт Зголемената употреба на системите за вештачка интелигенциjа (ВИ) во критични домени како здравствената заштита, финансиите и регрутирањето открива структурни предрасуди присутни во овие технологии. Оваа студиjа покажува дека родовите пристрасности во ВИ произлегуваат од сложената интеракциjа поме´гу историски пристрасни податоци, недостаток на разно видност во тимовите…
-
Родова пристрасност во гласовните асистенти: Зошто виртуелните асистенти како Alexa, Siri и Google Assistant најчесто имаат женски глас и какво е нивното општествено влијание?

Тамара Стојанова 1.Вовед Гласовните асистенти како Alexa, Siri, Cortana и Google Assistant се сè поприсутни во нашето модерно секојдневие, олеснувајќи ја секојдневната комуникација и извршувањето на најразлични задачи. Ваквите виртуелни асистенти се дизајнирани за да бидат корисни, достапни и пријателски настроени, што е она кое ги прави популарни кај…
-
“Учество на женскиот пол во СТЕМ : Застапеност и можности за напредок”

Драгана Ристова 1. Вовед Во ера на технолошка револуција, една област се истакнува како клучна за подготовка на младите умови за иднината – СТЕМ-едукацијата. Иако за многумина акронимот СТЕМ може да звучи не познато, всушност, тој ги обединува четирите најважни дисциплини во модерниот свет: наука (Science), технологија (Technology), инженерство (Engineering)…
-
„Пристрасност во машинското учење и нејзиното влијание врз родова еднаквост “

Игор Гошев Вовед Машинското учење (ML) претставува гранка на вештачката интелигенција која овозможува на алгоритмите да учат од податоци и да донесуваат одлуки без експлицитно програмирање. Овие системи сè почесто се применуваат во различни сфери, како што се здравството, финансиите, човечките ресурси и криминологијата, со цел да се подобрат…
-
Introducing GPT-4.5

Само еден час по објавата GPT-4.5 е новиот AI асистент на Институтот за родови студии при Филозофскиот факултет во Скопје
-
СТЕМ и родовата еднаквост

СТЕМ и родовата еднаквост Ива Макенаџиева Вовед Кратенката СТЕМ се однесува на полињата на Наука, Технологија, Инженерство и Математика. Терминот обично се користи во контекст на образовната политика или изборот на наставна програма во училиштата. Во современото општество СТЕМ игра важна улуга во развојот на економскиот и технолошкиот свет. Сепак…
