Користење на вештачката интелигенција (AI) за унапредување на родовата еднаквост во академските истражувања

АИ Водич низ методолошките рамки за родова еднаквост – Институт за родови студии/Ресурсниот центар за родово одговорно креирање на политики и буџетирање

Благојче Богојевски                    Речиси, сите денешно време сме до негде запознаени со поимот на вештачката интелигенција, кој повеќе — кој помалку, некој се бави со неа на професионално или аматерско ниво, додека некој едвај слушнал и најверојатно не ни разбрал. Што всушност значи за нас кога имаме алатка која може да…

Никола Тодоров Вовед  Во последните неколку децении, информациските технологии (ИТ) станаа клучни за развојот на глобалната економија и општество. Од раниот почеток на компјутерските науки и инженерството, ИТ индустријата беше доминирана од мажи, но во последниве години, жените започнале да играат сè поголема улога. Жените лидери во ИТ индустријата не…

Алејна Ајдари                                                             Апстракт Напредокот во регулирањето на развојот, имплементацијата и употребата на вештачката интелигенција бара експлицитно вклучување на мерки кои, од една страна, го избегнуваат и спречуваат продолжувањето на дискриминацијата врз жените; и од друга страна, дека тие промовираат вистинска и ефективна еднаквост, придонесувајќи за подобар развој на човековите права.…

Анастасија Трајковска 1. Вовед Во ерата на забрзана дигитализација, технологијата игра сè поголема улога во обликувањето на секојдневниот живот, работењето и комуникацијата. Посебно внимание заслужува вештачката интелигенција (AI), која не само што го трансформира начинот на кој компаниите комуницираат со потрошувачите, туку и отвора можности за решавање на долготрајни општествени…

Христијан Тоневски  Вовед  Во современото општество, концептот за машката емоционалност претставува тема која сè  повеќе привлекува внимание од страна на научната, медиската и пошироката јавност.  Стереотипот за мажот како фигура што не смее да покаже слабост, да плаче или да биде  ранлив, е длабоко вкоренет во традиционалната културна матрица на…

    Бехим Јакупоски Родово базирано насилство е насилство што е насочено кон лице поради неговиот род, машки или женски или што диспропорционално влијае на лица од одреден пол. Често поимите Родово базирано насилство и насилство врз жените се користат наизменично затоа што прифатено е дека во најголем дел од случаите на…

  Милко Димоски                                  Апстракт Дали алгоритмите се сексистички настроени? Ова прашање често се поставува, но дебатата ретко е заснована на научна анализа. Овој труд има за цел да одговори на ова прашање преку комбинирање и на социјална и на техничка перспектива. Најпрво, дадена е техничка дефиниција на концептот алгоритам, заедно со…

 Софија Китановиќ   ВОВЕД  Несомнен е големиот замав на вештачката интелигенција во современото  секојдневие, како резултат на енормниот технолошки подем во изминатата деценија.  Таа сè повеќе добива централно место во различни области од животот, почнувајќи од  персонализирани препораки на социјалните мрежи, автономни возила, интелигентни  дигитални асистенти. Но, нејзиното влијание сè повеќе…

  Иман Топчи  Вовед  Во ерата на дигитализацијата, визуелните содржини стануваат сè подоминантна  форма на комуникација и информирање. Со развојот на вештачката  интелигенција, особено на технологиите за компјутерски генерирани слики и  deepfake видеа, границите меѓу реалноста и симулацијата сè потешко се  разликуваат. Иако овие технологии отвораат низа можности – од…

Филип Ѓоргиев 1. Вовед  Работното место е основен социјален простор каде секој поединец треба да се чувствува безбедно, почитувано и еднакво третирано. Сепак, во денешно време среќаваме се повеќе случаи на говор на омраза, сексизам и родова дискриминација во професионалната комуникација. Дигиталната ера придонесе комуникациите на работните места сè повеќе…

Софија Петкова 1. Вовед Во денешното динамично општество, прашањето за еднаквоста помеѓу жените и мажите сè повеќе добива на значење, не само од етички или социјален аспект, туку и како дел од економската логика и бизнис стратегијата. Еден од пристапите кој придонесува за пофер и поефикасна распределба на ресурси е…

Симона Јошевска                                       Вовед Што претставува вештачката интелигенција? Вештачката интелигенција претставува технолошки напредок кој овозможува компјутерски системи да извршуваат задачи што бараат интелигенција слична на човечката. Овие системи можат да учат од податоци, да анализираат…

Марија Јосифоска Вовед Во современото дигитално доба, технологијата станува клучен двигател на општествените промени. Еден од најзначајните фактори во оваа трансформација е вештачката интелигенција (ВИ), која брзо се интегрира во различни сектори – од здравство и образование, до финансии и маркетинг. Дигиталниот маркетинг, како динамична и иновативна област, првично го…

Леонид Бошкоски АБСТРАКТ Во оваа ера каде што рапидно информациската и комуникациската технолохија(ICT) е облкувана од страна на Вештачката интелегенција(AI) , прецизноста и точноста на податоците се поважни од кога било. Овој труд истражува како недостатокот на податоци расчленети по пол и род придонесува за развој на недоволно точни и…

Петар Стојановски Во денешно време вештачката интелигенција е насекаде околу нас, што речиси не постои човек кој немал контакт со неа. Особено се користени и алатките базирани на вештачка интелигенција, најчесто од помладата популација. Тоа се алатки како ChatGPТ,  DeepSeek, Siri, Alexa, но и алатки како Sora за генерирање на…

Жените во дата секторот: Предизвици, можности и идни перспективи  Петар Малиновски Вовед  Дигиталната ера донесе значителни промени во различни аспекти на општеството и ја револуционизира комуникацијата, овозможувајќи глобална поврзаност. Преку Интернет, подобрени комуникации и онлајн платформи, луѓето можат да се поврзат меѓу себе на далечина, поттикнувајќи соработка, вмрежување и размена…

Ана Јанеска  Вовед  Како што вештачката интелигенција сè повеќе влијае врз општествените  норми и начинот на донесување одлуки, сè поважно e овие технологии да го  препознаваат и почитуваат целиот спектар на родови идентитети. Повеќето ВИ  системи досега се развивани врз основа на бинарни претпоставки за родот, што  само ја засилуваат…

Јана Аргирова  ВОВЕД  Во дигиталната ера, технологијата станува сѐ поприсутна во секојдневниот живот,  обликувајќи го начинот на кој комуницираме, работиме и живееме. Еден од  најзабележливите и најкористените производи на Вештачката интелигенција се  гласовните дигитални асистенти како Siri (Apple), Alexa (Amazon), Google Assistant и  други. Овие системи функционираат преку препознавање на…

Анастасија Петковска Вовед Вештачката интелигенција се повеќе и повеќе ни станува помошна алатка на секој од нас. Во секојдневниот живот во последниот период многу луѓе секојдневно ја користат оваа алатка и едноставно не можат да ги извршуваат своите работни обврски без неа. Како и секоја нова технологија така и оваа…